Thông tin và cách chăm sóc địa lan kiếm lô hội (Cymbidium aloifoliu)

Địa lan kiếm lô hội (Aloe-leafed Cymbidium hay Cymbidium aloifolium) là một loại địa lan sinh trưởng mạnh, kháng bệnh tốt, hoa đẹp, có giá trị làm cây cảnh cao. Ngoài ra, lá địa lan kiếm lô hội có thể được dùng làm nhiều vị thuốc, có tác dụng chữa ho nhiệt phổi, ho lao, viêm họng, quai bị…

Thông tin sơ lược

Vùng phân bố

Địa lan kiếm lô hội thường được trồng ở các tỉnh Quảng Đông, Quảng Tây, Quý Châu và Vân Nam ở Trung Quốc, từ Sri Lanka ở phía bắc đến Nepal, Đông Nam Á và từ Indonesia đến Java ở phía đông.

Hình ảnh

Tập quán sinh thái

Địa lan kiếm lô hội thường mọc trên vách núi, sườn dốc hoặc khe đá có khả năng thấm và giữ nước tốt; nơi có bóng râm, thời gian nắng ngắn hoặc nơi chỉ có ánh sáng khuếch tán; nơi không khí ẩm, thoáng gió…

Đặc điểm thực vật của địa lan kiếm lô hội

Thân và lá

Địa lan kiếm lô hội là loài thực sinh. Các giả hành có hình trứng, dài 3 – 10 cm, rộng 2.5 – 4 cm, thường nằm trong các gốc lá. Chúng thường có 4-5 lá, hình dải, lá dày, chắc, hơi cong, dài 40-90 cm, rộng 1.5-4 cm, đỉnh 2 thùy hoặc 2 tù, nối cách gốc 8-16 cm.

Ngồng hoa

Ngồng hoa địa lan kiếm lô hội mọc nhô ra khỏi gốc giả hành, mọc rũ, dài 20 – 60 cm; Chùm gồm 15-35 hoa. Bẹ hoa dài 2-5 mm. Cuống và noãn dài 1,2-2 cm.

Hoa của Địa lan kiếm lô hội hơi nhỏ và có mùi thơm nhẹ. Các đài hoa và cánh hoa có màu vàng nhạt đến vàng kem, ở trung tâm có dải màu nâu hạt dẻ và một số sọc màu trắng hoặc màu vàng kem, với các sọc dọc dày đặc màu nâu hạt dẻ. Đài hoa có hình thuôn hẹp đến hình elip hẹp, dài 1,5 – 2 cm, rộng 4 – 6 mm;

Cánh hoa

Các cánh hoa hơi ngắn hơn so với các lá đài hoa và có hình elip hẹp. Lá đài dưới hình quả trám, dài 1.3-2 cm, 3 thùy, có nang ở gốc, phía trên có nhú hoặc nhung. Các thùy bên ở trên nhị và quả nang, các thùy giữa cong. Đĩa đệm có 2 nếp dọc, hơi cong, hẹp lại hoặc đôi khi đứt gãy ở giữa, to ra ở cuối và gốc. Nhị của Địa lan kiếm lô hội dài 1-1.2 cm, hơi cong về phía trước.

Địa lan kiếm lô hội nở vào mùa xuân, đôi khi vào mùa thu.

Quả nang

Quả nang có hình elip thuôn dài, dài 3.5 – 6.5 cm và rộng 2 – 3 cm.

Cách trồng và chăm sóc địa lan kiếm lô hội

Môi trường phù hợp

Địa lan kiếm lô hội tốt nhất nên được trồng trong môi trường thông thoáng. Chúng ưa bóng râm, tránh ánh nắng trực tiếp; ưa ẩm ướt, tránh khô ráo.

Nhiệt độ

Nhiệt độ 15 ℃ đến 30 ℃ là thích hợp nhất cho sự phát triển. Sự phát triển sẽ kém khi nhiệt độ lên trên 35 ℃. Nhiệt độ lạnh dưới 5 ℃ cũng sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển, làm cho lan kiếm lô hội thường ở trạng thái ngủ đông.

Nếu nhiệt độ quá cao mà bị phơi nắng thì một hai ngày lá sẽ bị cháy, còn nếu nhiệt độ quá thấp mà không xử lý kịp thời thì sẽ xuất hiện hiện tượng chết cóng.

Giá thể

Địa lan kiếm lô hội là loại rễ biểu sinh, thích hợp với giá thể có khả năng thoát nước tốt, nên chọn đất thối lá hoặc đất núi chứa nhiều mùn. Đất hơi chua hoặc đất có chứa sắt, pH từ 5,5-6,5 là thích hợp.

Ánh sáng

Địa lan kiếm lô hội là cây Hoa trồng trong chậu ưa bóng râm, không nên đặt dưới ánh sáng trực tiếp. Nếu nhiệt độ cao vào mùa hè, lá của cây Địa lan kiếm lô hội sẽ rất dễ bị cháy lá hoặc cháy xém.

Nên bảo quản Địa lan kiếm lô hội ở nơi thoáng gió trong nhà và đưa ra ngoài ánh sáng vào buổi sáng.

Tưới nước

Địa lan kiếm lô hội thích điều kiện ẩm ướt và được tưới đủ nước, đặc biệt là trong thời kỳ phát triển. Tưới nước theo nguyên tắc là tưới kỹ và tưới đầy nước. Có thể tưới nước vào lúc tắt nắng hoặc chiều tối.

Bón phân

Cây địa lan kiếm lô hội cần đầy đủ chất dinh dưỡng trong suốt thời kỳ sinh trưởng, để có thể phát triển khỏe mạnh. Có thể bón phân hòa tan khoảng 10-15 ngày một lần.

Nên sử dụng phân dạng viên nén hữu cơ tự nhiên vì chứa dinh dưỡng toàn diện hơn, cũng như lâu tan và bổ sung dinh dưỡng từ từ cho cây. Thêm nữa, phân hữu cơ tự nhiên có tính ôn hòa, không có tác dụng phụ, trong khi bón phân hóa học dễ làm giá thể cứng lại. Thành phần của phân hóa học đa phần là axit, bón lâu ngày sẽ làm chua nền, gây ra các chứng bệnh cho địa lan.

Nhân giống địa lan kiếm lô hội

Tách giả hành

Cứ ba năm, vào mùa xuân hoặc mùa thu có thể tiến hành tách giả hành cho địa lan kiếm lô hội. Bất kỳ cây khỏe mạnh nào với mật độ giả hành dày đặc đều có thể được tách. Khi tách thì ít nhất 5 giả hành gần nhau nên được giữ thành một cụm.

Cấy mô

Hạt giống của địa lan kiếm lô hội rất mỏng, trong hạt chỉ có một phôi chưa hoàn chỉnh nên khả năng nảy mầm rất thấp. Bên cạnh đó, vỏ hạt không dễ hút nước nên không thể nảy mầm bằng phương pháp gieo hạt thông thường. Vì vậy, cần cấy giá thể nhân tạo để cung cấp chất dinh dưỡng cho cây nảy mầm.

Hạt giống tốt hơn hết nên chọn loại không nứt, khử trùng bề mặt bằng cồn 75%, ngâm với 10% natri hypoclorit trong 5-10 phút, vớt ra rửa lại ba lần bằng nước vô trùng là có thể dùng để cấy vào chậu chứa giá thể, giữ trong tối ở nhiệt độ 25 ℃ hoặc hơn. Từ khi gieo hạt đến khi cấy phải mất nửa năm đến một năm.