Sầu Riêng Bị Khô Đọt: Nguyên Nhân và Cách Khắc Phục Hiệu Quả

Sầu riêng là “vàng xanh” của bà con nông dân miền Tây, Đông Nam Bộ và Tây Nguyên, mang lại nguồn thu nhập lớn nhờ hương vị thơm ngon và giá trị kinh tế cao. Tuy nhiên, một vấn đề mà nhiều người trồng sầu riêng gặp phải là tình trạng sầu riêng bị khô đọt. Hiện tượng này không chỉ làm cây kém phát triển mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất, khiến trái nhỏ, ít múi, thậm chí mất mùa. Vậy sầu riêng bị khô đọt do đâu, dấu hiệu nhận biết thế nào và cách xử lý ra sao? Hãy cùng bacsysaurieng.com tìm hiểu chi tiết để bảo vệ vườn sầu riêng của bà con nhé!

Sầu riêng bị khô đọt là gì?

Sầu riêng bị khô đọt là tình trạng phần ngọn cây, chồi non hoặc lá ở đầu cành bị héo, chuyển màu vàng, sau đó khô dần và chết đi. Hiện tượng này thường xuất hiện ở các cây sầu riêng đang phát triển hoặc trong giai đoạn ra hoa, đậu trái. Ở miền Tây, Đông Nam Bộ và Tây Nguyên, nơi khí hậu nóng ẩm đặc trưng, khô đọt có thể xảy ra quanh năm, đặc biệt vào mùa khô hoặc sau những đợt mưa lớn bất thường. Nếu không xử lý kịp thời, khô đọt không chỉ làm cây mất sức mà còn tạo điều kiện cho sâu bệnh khác tấn công, gây thiệt hại nặng nề.

Dấu hiệu nhận biết sầu riêng bị khô đọt

Bà con cần để ý kỹ vườn sầu riêng để phát hiện sớm tình trạng khô đọt. Dưới đây là những dấu hiệu điển hình:

• Lá non héo và vàng: Phần lá ở đầu cành, đặc biệt là chồi non, chuyển từ xanh sang vàng nhạt, sau đó héo rũ và khô lại.
• Đọt non chết khô: Chồi mới mọc ra không phát triển được, teo lại, chuyển màu nâu đen và dễ rụng khi chạm vào.
• Cành nhỏ khô dần: Từ phần ngọn, hiện tượng khô lan xuống các cành nhỏ, làm cây mất dáng xanh tốt.
• Cây chậm phát triển: Sầu riêng bị khô đọt thường ra hoa ít, đậu trái kém, hoặc trái nhỏ, không đều.

Ở miền Tây, bà con có thể thấy khô đọt rõ hơn vào mùa khô khi đất thiếu nước. Trong khi đó, ở Tây Nguyên và Đông Nam Bộ, hiện tượng này hay xuất hiện sau mưa lớn do cây bị ngập úng hoặc nấm bệnh tấn công.

Nguyên nhân khiến sầu riêng bị khô đọt

Có nhiều lý do khiến sầu riêng bị khô đọt, từ yếu tố tự nhiên đến cách chăm sóc của bà con. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất:

• Thiếu nước hoặc ngập úng: Ở miền Tây, mùa khô kéo dài làm đất khô cằn, cây không đủ nước để nuôi đọt non. Ngược lại, mùa mưa ở Tây Nguyên và Đông Nam Bộ dễ gây úng rễ, làm cây ngạt thở, dẫn đến khô ngọn.
• Thiếu dinh dưỡng: Khi thiếu các nguyên tố vi lượng như Bo (Boron), Canxi (Ca) hay Kẽm (Zn), cây sầu riêng không thể phát triển chồi non khỏe mạnh, dễ bị khô đọt. Nhiều vườn ở Đông Nam Bộ thường gặp tình trạng này do đất bị rửa trôi chất dinh dưỡng.
• Nấm bệnh tấn công: Các loại nấm như Phytophthora hoặc Fusarium thường gây thối rễ, làm gián đoạn vận chuyển nước và chất dinh dưỡng lên ngọn, dẫn đến khô đọt. Ở miền Tây, nấm bệnh rất phổ biến vào mùa mưa.
• Sâu bệnh hại ngọn: Sâu đục ngọn, rệp sáp hoặc bọ trĩ đôi khi tấn công chồi non, làm đọt bị hư và khô dần. Tây Nguyên là khu vực hay gặp các loại sâu này do khí hậu mát mẻ.
• Thời tiết bất thường: Nắng nóng gay gắt hoặc mưa dầm kéo dài làm cây sầu riêng “sốc nhiệt”, dễ dẫn đến khô ngọn, đặc biệt ở những cây non hoặc mới trồng.

Hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp bà con tìm ra cách khắc phục phù hợp cho từng vườn.

Tác hại của tình trạng sầu riêng bị khô đọt

Khi sầu riêng bị khô đọt, cây không chỉ mất đi vẻ xanh tốt mà còn chịu nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng. Đọt non là nơi cây phát triển cành lá mới, nếu bị khô, cây sẽ chậm lớn, ra hoa ít, đậu trái kém. Ở miền Tây, nhiều vườn sầu riêng bị khô đọt nặng dẫn đến trái nhỏ, ít múi, bán không được giá. Tây Nguyên và Đông Nam Bộ cũng không tránh khỏi tình trạng này, nhất là khi khô đọt kéo dài làm cây còi cọc, dễ bị sâu bệnh khác tấn công như rệp sáp hay nấm thối rễ. Nếu không xử lý sớm, cây có thể chết dần, khiến bà con mất trắng công sức và vốn đầu tư.

Cách phòng ngừa và xử lý sầu riêng bị khô đọt

Để bảo vệ vườn sầu riêng, bà con cần kết hợp cả biện pháp phòng ngừa và xử lý triệt để. Dưới đây là những cách làm thực tế, dễ áp dụng:

1. Phòng ngừa sầu riêng bị khô đọt

• Tưới nước hợp lý: Ở miền Tây vào mùa khô, bà con nên tưới đều đặn 2-3 ngày/lần, mỗi cây khoảng 50-100 lít tùy độ tuổi. Ở Tây Nguyên và Đông Nam Bộ, cần làm hệ thống thoát nước tốt để tránh úng rễ khi mưa lớn.
• Bón phân cân đối: Sử dụng phân hữu cơ hoai mục kết hợp NPK (15-15-15) và bổ sung vi lượng như Bo, Canxi, Kẽm (pha 20-30g/bình 16 lít nước, phun định kỳ 15 ngày/lần). Cách này giúp cây khỏe, đọt non phát triển tốt.
• Cắt tỉa thường xuyên: Loại bỏ cành khô, cành sâu bệnh để vườn thông thoáng, giảm nguy cơ nấm và sâu tấn công ngọn. Sau khi tỉa, bôi vôi lên vết cắt để tránh nhiễm trùng.
• Kiểm tra sâu bệnh: Dùng đèn bẫy côn trùng hoặc thăm vườn định kỳ để phát hiện sớm sâu đục ngọn, rệp sáp, tiêu diệt trước khi chúng làm khô đọt.
• Che chắn cây non: Với cây mới trồng ở Đông Nam Bộ và Tây Nguyên, bà con nên dùng lưới che nắng vào mùa khô để tránh sốc nhiệt.

2. Xử lý khi sầu riêng bị khô đọt

• Cắt bỏ phần khô: Dùng kéo sắc cắt bỏ toàn bộ đọt và cành bị khô, mang ra khỏi vườn đốt để tránh lây lan nấm bệnh. Sau đó, bôi vôi hoặc thuốc chống nấm lên vết cắt.
• Xử lý nấm bệnh: Nếu khô đọt do nấm Phytophthora, dùng thuốc như Ridomil Gold hoặc Aliette (pha 20-30g/bình 16 lít), phun lên cây và tưới gốc. Ở miền Tây, bà con hay kết hợp thêm phân cá thủy phân để tăng sức đề kháng cho cây.
• Diệt sâu hại ngọn: Với sâu đục ngọn hoặc rệp sáp, dùng thuốc Confidor 100SL hoặc Abamectin (10-15ml/bình 16 lít), phun trực tiếp lên phần ngọn bị hại. Tây Nguyên có thể dùng thêm dầu neem để tăng hiệu quả.
• Phục hồi cây: Sau khi xử lý, tưới bổ sung phân bón lá chứa vi lượng (Bo, Zn) và tưới nước đều đặn để kích thích cây ra chồi mới. Ở Đông Nam Bộ, nhiều nông dân còn dùng chế phẩm sinh học Trichoderma để cải tạo đất, giúp rễ khỏe hơn.
• Áp dụng công nghệ: Với vườn lớn ở Tây Nguyên, bà con có thể dùng máy bay phun thuốc không người lái để xử lý nhanh, đảm bảo thuốc phủ đều khắp cây.

Khi làm, bà con nhớ đeo găng tay, khẩu trang và làm vào sáng sớm hoặc chiều mát để thuốc phát huy tác dụng tốt nhất.

Kết luận

Sầu riêng bị khô đọt là vấn đề mà bà con nông dân thường gặp, nhưng không phải là không có cách khắc phục. Từ việc tưới nước đúng cách, bón phân đầy đủ đến xử lý sâu bệnh kịp thời, mỗi bước đều góp phần giúp cây sầu riêng khỏe mạnh, xanh tốt trở lại. Đừng để khô đọt làm mất đi cơ hội thu hoạch những trái sầu riêng to, thơm, bán giá cao! Hãy bắt tay vào áp dụng ngay hôm nay để vườn sầu riêng luôn trĩu quả, mang lại mùa màng bội thu cho gia đình mình nhé!